Gerilim Ölçü Trafoları ve Kullanım Amaçları

Elektrik tesislerinde belirli bir gerilim seviyesinin üzerindeki gerilimler doğrudan ölçüm cihazlarına bağlanarak ölçülemezler. Yüksek gerilim değerlerini ölçülebilecek seviyeye düşüren, sekonder tarafını yüksek gerilimden izole eden transformatörlere gerilim ölçü trafoları denir. Gerilim ölçü trafoları voltmetre, watmetre ve sayaç gibi elektrik ölçüm cihazlarının voltaj beslemelerini sağlayarak bu cihazların ölçüm yapmasını sağlarlar.

Gerilim ölçü transformatörleri; primer sargı, sekonder sargı, manyetik nüve, izolatör ve yağ kabı bölümlerinden oluşur.

Bağlandıkları Yere Göre Gerilim Ölçü Trafosu Çeşitleri

Gerilim ölçü trafoları bağlanıldıkları yere göre Faz – Toprak arası ve Faz – Faz arası olmak üzere ikiye ayrılırlar.

Faz-Toprak Arası

Faz toprak arası gerilim ölçü trafoları tek izolatörlüdür. Primer sargının giriş ucu faz iletkenine, çıkış ucu toprağa bağlanır.

Faz-Faz Arası

Faz faz arası gerilim ölçü trafolarında primer sargının bir ucu bir faz iletkenine diğer ucu ise diğer faz iletkenine bağlanır. Fazlar arası gerilim ölçümü yapılmasını sağlayan faz faz arası gerilim ölçü trafolarında iki adet izolatör bulunur.

Aşağıdaki resimde faz-toprak ve faz-faz arası gerilim trafoları görülmektedir.

Gerilim ölçüm trafoları yüksek primer gerilimi ölçülebilecek düşük gerilime dönüştürerek sekondere bağlanan küçük boyutlu ölçü aletleri ile yüksek gerilimlerin ölçmesini ve böylece yüksek gerilimlerin ölçümünün daha az maliyetli olmasını sağlar. Primer sargıları ince telli çok sargılı, sekonder sargıları kalın telli az sargılıdır.

Bir gerilim ölçü transofrmatörüne birden fazla ölçü aleti bağlanabilir. Fakat transformatörün sekonderinde oluşabilecek kısa devrelerde koruma önlemi olarak bir sigorta konulması gerekir.

Gerilim Ölçü Trafolarının Kullanım Amaçları

Aşağıda gerilim ölçü transformatörlerinin başlıca kullanım amaçları listelenmiştir.

• Ölçü aletlerini ve koruma rölelerini primer gerilimden izole ederek güvenli çalışma imkanı sağlamak
• Küçük boyutlu ölçü aletleriyle yüksek gerilimleri ölçebilmek
• Büyük gerilimleri ölçmek için daha ekonomik bir yol sağlamak
• Değişik primer gerilimlerine karşılık standart bir sekonder gerilim elde etmek